Uwagi do Programu ochrony środowiska przed hałasem

Uwagi Porozumienia Rowerowego złożone w trakcie konsultacji Programu ochrony środowiska przed hałasem

1. Przedstawiony Program ochrony środowiska przed hałasem miasta Lublin (dalej: POH) nie spełnia wymogów określonych w art. 119 ustawy Prawo Ochrony Środowiska (dalej: POŚ). Zgodnie z tym przepisem dla terenów, na których poziom hałasu przekracza poziom dopuszczalny tworzy się POH, których celem jest dostosowanie poziomu hałasu do dopuszczalnego. Przewidywane w POH działania (krótkookresowe, średniookresowe, długookresowe) przewidują obniżenie hałasu do 3dB dla obszarów, dla których przekroczenia wynoszą więcej niż 5dB, często nawet 10-15dB. W efekcie nawet, gdyby zrealizować POH poziom hałasu wciąż będzie przekraczał normy.

2. W POH nie dokonano oceny realizacji poprzedniego POH co jest wymagane przez §5 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Środowiska ws. szczególnych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (dalej: RPOH). Ciężko się zgodzić, z podejściem zespołu autorskiego, że w latach 2014-2018 nie było POH co oznacza, że nie należy oceniać realizacji POH na lata 2009-2013. POH na lata 2009-2013 zakładał ocenę jego realizacji. Brak oceny poprzednio zrealizowanych działań może powodować powielanie działań, które nie przyniosły efektów.

3. Sugerowane do podjęcia działania polegające na optymalizacji sygnalizacji świetlnej mogą przynieść efekty odwrotne od zakładanych na co wskazują liczne badania1. Optymalizacja sygnalizacji świetlnej przynosi punktowe obniżenie hałasu o 2-4 dB, jednocześnie podnosząc liniowy poziom hałasu miedzy skrzyżowaniami o 2-3 dB. Wprowadzenie sugerowanych optymalizacji spowoduje, więc obniżenie poziomu hałasu na małej przestrzeni, przy jednoczesnym podniesieniu poziomu hałasu na dużej przestrzeni. Jak wynika z mapy akustycznej wokół skrzyżowania w Lublinie hałas drogowy jest tylko nieznacznie większy niż poza nimi. Dodatkowo zwiększenie płynności ruchu natychmiast przełoży się na zwiększenie jego natężenia, co naszym zdaniem w wielu miejscach jest główną przyczyną przekroczenia poziomu hałasu.

4. W dokumencie nie wskazano charakterystyk techniczno-akustycznych źródeł hałasu, wymaganych przez §5 ust. 1 c RPOH. W efekcie nie jest znana dokładna przyczyna hałasu drogowego. Istotne jest określenie czy hałas jest spowodowany przez stan nawierzchni, natężenie ruchu, prędkość, udział ruchu ciężkiego. Bez określenia dokładnej przyczyny hałasu nie da się określić działań, które je wyeliminują. Autorzy uznali, że głównymi działaniami obniżającymi poziom hałas są remonty nawierzchni czy egzekwowanie ograniczeń prędkości. Nie wskazano jednak przyczyn, które by na to wskazywały.

5. W zakresie trendów w opracowaniu zabrakło porównania poziomu hałasu w obrębie dróg, które w ostatnim czasie były wyremontowane. Część ulic, na których występują przekroczenia hałasu i na których zaplanowano prowadzenie działań naprawczych było w ostatnich 5 latach remontowana lub przebudowana. Pojawia się pytanie czy hałas w związku z poprawieniem jakości nawierzchni się obniżył czy podniósł? Istotne jest określenie czy wystąpiła jakaś korelacja, ponieważ w przypadku, gdy za poprawą jakości szło podwyższenie poziomu hałasu oznaczałoby to, że proponowane w POH działania polegające na wymianie nawierzchni mogą być przeciwskuteczne. Wskazać należy, że dla nowo wybudowanego odcinka al. Solidarności, który posiadał wszelką niezbędną dokumentację środowiskową Mapa hałasu z 2017 roku wskazuje na przekroczenie poziomu hałasu. Podkreślić należy, że dopuszczalny poziom hałasu został w tym okresie podwyższony. W efekcie rozwiązania techniczne proponowane dla bardziej restrykcyjnych przepisów nie spełniają nawet obecnych – mniej restrykcyjnych.

6. W raporcie przedstawiono zakres działań do realizacji w perspektywie krótkookresowej, średniookresowej i długookresowej na podstawie wskaźnika M. Nigdzie nie przedstawiono mapy rozkładu tego wskaźnika oraz sposobu jego ustalenia. RPOH nie określa sposobu jego wyliczenia w odniesieniu do powierzchni a ma to bardzo istotny wpływ na jego wynik. Diametralnie inaczej będzie wyglądał wskaźnik M policzony dla budynku, inaczej np. dla całego obszaru wzdłuż danej ulicy objętej przekroczeniem w zakresie 0-5db. Dla oceny czy POH jest zgodny z interesem mieszkańców niezbędne jest określenie sposobu jego obliczenia i zilustrowania jego rozkładu.

7. Autorzy założyli sztywny podział wskaźnika dla danej perspektywy. Działania długookresowe będą dotyczyć wyłącznie obszarów, gdzie przekroczenie wskaźnika M wynosi od 1 do 100, zaś w krótkookresowej – powyżej 150. Dla takiego założenia nie podano żadnego uzasadnienia popartego rzeczowymi argumentami. Poszczególne perspektywy nie są powiązane z np. środkami budżetowymi. W efekcie w perspektywie krótkoterminowej POH obejmuje 15 zadań, w średniookresowej – 17, zaś w długookresowej już 56 zadań!

8. Dla wielu obszarów Mapa hałasu z 2017 roku błędnie określawskaźniki dopuszczalnego poziomu hałasu LDWN. Zamiast wskaźników jak dla obszarów jednorodzinnych przyjęto wyższe wskaźniki dla zabudowy wielorodzinnej. Przykłady takich ulic: Dąbrowska a de facto większość dzielnicy Dziesiąta, Pawia a de facto duża część dzielnicy Kośminek, Wyzwolenia (obszary oznaczone w miejscowym planie (Uchwała nr 1134/XLIII/2014) jako VI 5MN(U)), B. Ducha, Droga Męczenników Majdanka (obszary oznaczone w miejscowym planie (Uchwała nr 1134/XLIII/2014) jako VI 1MN(U)) czy Głuska a de facto duża część dzielnicy Głusk. W efekcie prowadzi to do zaniżenia wskaźnika M i nie objęcie tych obszarów POH lub przesunięcie ich w harmonogramie z perspektywy krótkookresowej na średnio – lub długookresową.

9. POH wskazuje szereg metod i środków ochrony przed hałasem (s. 85). W harmonogramie wybrano tylko kilka z nich, naszym zdaniem często nieskutecznych. Przykładowo na ulicach o dużym natężeniu ruchu, dużych prędkościach w ruchu swobodnym spowodowanych szerokimi pasami ruchu i znaczną liczbą pasów ruchu zalecono optymalizację sygnalizacji. Zaproponowane rozwiązanie raczej nie obniży poziomu hałasu a wręcz może się przyczynić do jego podniesienia.

10. Wskazane w POH działania są lakoniczne. W wielu miejscach wskazano na konieczność optymalizacji sygnalizacji świetlnej. Na czym miała by polegać optymalizacji już nie wskazano. Działania powinny wskazywać jakie konkretne działania należy wprowadzić i na czym mają polegać.

11. Uwagi do poszczególnych ulic (dodatkowe działania):
a) Zwężenie do minimum szerokości pasów ruchu z wyznaczeniem pobocza/obszaru wyłączonego z ruchu/miejsc parkingowych po prawej stronie jezdni oraz fizycznym poszerzeniem przejść dla pieszych przy użyciu np. gumowych wysp – działania krótkookresowe 1, 2, 4, 5, 13, 14.
b) Budowa drogi dla rowerów (zmniejszenie natężenie ruchu samochodowego) – działania krótkookresowe 6, 11, 14.
c) Zmiana organizacji ruchu polegająca na wprowadzeniu skrzyżowań równorzędnych lub mini rond – działanie krótkookresowe 3.
d) Wprowadzenie buspasa z dopuszczonym ruchem taxi i rowerów na stałe/w godzinach szczytu na skrajnym prawym pasie – działania krótkookresowe 8.
e) Zwężenie do minimum szerokości pasów ruchu z wyznaczeniem pasów rowerowych lub wydzielonych pasów do lewoskrętu – działania krótkookresowe 9. Jednocześnie zwracamy uwagę, że w zeszłym roku projekt do budżetu obywatelskiego dot. budowy drogi dla rowerów na ul. Głębokiej został negatywnie oceniony, ponieważ „ulica jest planowana do przebudowy w ramach dofinansowania unijnego”.
f) Zmiana organizacji ruchu polegająca na wprowadzeniu ruchu jednokierunkowego, z jednoczesnym wyznaczeniem parkowania równoległego na drugim pasie ruchu – po stronie budynków mieszkalnych – działania krótkookresowe 12.
g) Zmiana organizacji ruchu polegająca na ograniczeniu ruchu dwukierunkowego – ruch po stronie budynków mieszkalnych dopuszczalny wyłącznie dla Straży Pożarnej, taxi i rowerów – działania krótkookresowe 10.

Author: Krzysztof Kowalik